Wojciech Kossak zapisał się w dziejach polskiej sztuki jako czołowy reprezentant malarstwa historyczno-batalistycznego (Olszynka Grochowska, 1886-1887). Zasadniczym rysem jego postawy twórczej - ukształtowanej pod wpływem sztuki ojca, Juliusza - był patriotyzm przejawiający się w seriach obrazów poświęconych powstaniu listopadowemu 1831 roku (Noc listopadowa, 1898; Sowiński na szańcach Woli, 1922), wyzwoleńczym walkom Legionów w czasie I wojny światowej (Szarża pod Rokitną, 1916) i wojnie polsko-rosyjskiej 1920 r. (Bateria konna na pozycję!, 1938). Artysta przedstawił apoteozę wielkich polskich wodzów od Władysława Łokietka (Łokietek i Florian Szary po bitwie pod Płowcami, 1909) przez Władysława Jagiełłę (Grunwald, 1931), Jana Sobieskiego (Husaria polska przez Janem III pod Wiedniem, 1924), Tadeusza Kościuszkę (Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie, 1911) i Józefa Poniatowskiego (Józef Poniatowski na Grobli Falenckiej, 1913) po Józefa Piłsudskiego (Na trybunie podczas rewii kawalerii w Krakowie, 1934); chwałę oręża polskiego głosił malując w okresie międzywojennym odrodzone wojsko polskie (Zaślubiny Polski z morzem, 1931) i monumentalne historiozoficzne wizje (Rapsodia ułańska, 1935). Jak wielu Polaków gloryfikował w swej wyobraźni postać Napoleona (Niech żyje cesarz!, 1914), rozbudowywał jego mit obrazując stoczone przez niego bitwy, poniesione porażki i tragiczne odwroty (Powrót Napoleona z Rosji, 1904). Będąc piewcą epopei napoleońskiej, starał się akcentować w niej wątki polskie (Wzięcie do niewoli Tadeusza Tyszkiewicza w czasie odwrotu spod Moskwy, 1888).

Znamiennym rysem sztuki Kossaka było odziedziczone po ojcu zamiłowanie do koni, których sylwetki bezbłędnie chwytał w bitewnym tumulcie, paradnym przemarszu i spoczynku. Będąc sam żołnierzem artysta doskonale znał realia wojny; cechowała go ponadto erudycyjna znajomość historycznego kontekstu przedstawianych walk oparta na rzetelnych studiach uzbrojenia, mundurów, militarnej strategii i bitewnej taktyki. Gruntownie wykształcony w europejskich akademiach znakomicie opanował warsztat malarski, co pozwalało mu nie tylko na swobodne posługiwanie się realistyczną konwencją obrazowania, ale także na mistrzowską reżyserię olbrzymich spektakli bitewnych, umiejętne operowanie masami wojsk w iluzjonistycznie wykreowanej przestrzeni pejzażu rozciągniętego do panoramicznego formatu. Kossak był współtwórcą czterech panoram, Racławic, Berezyny, Bitwy pod piramidami i pozostawionej w fazie szkiców Somosierry. Jako patriota poszukujący w przeszłości narodu heroicznych czynów i momentów chwały miał wszelkie predyspozycje do tworzenia monumentalnych obrazów historycznych o dynamicznej, wielowątkowej akcji osadzonej w naturalistycznie odtworzonym krajobrazie, z pietyzmem oddających realia minionych dziejów, detale strojów, broni i wojskowego rzemiosła.