Turystyka poznawcza i wypoczynek weekendowy to główne cechy ruchu turystycznego na Górnym Śląsku. Górnośląski Okręg Przemysłowy jest najważniejszą aglomeracją przemysłową w Polsce. 95% ludności mieszka w miastach stanowiących konurbację górnośląską. Gęstość zaludnienia na terenie GOP wynosi ok. 920 mieszkańców na 1 km², przy średniej w Polsce wynoszącej ok. 110 osób na 1 km². 

Historia i funkcja gospodarcza regionu górnośląskiego pozostawiła na jego terenie atrakcje, które są celem turystyki poznawczej. Turyści odwiedzają przede wszystkim miejsca związane z ruchem oporu przeciw władzom niemieckim, miejsca historycznie powiązane z powstaniami śląskimi. Na terenie Górnego Śląska udostępnionych do zwiedzania jest wiele zakładów przemysłowych. Wielką atrakcją turystyczną jest muzeum górnictwa rud metali nieżelaznych i kopalnia w Tarnowskich Górach. Piekary Śląskie to ośrodek pielgrzymkowy o zasięgu krajowym. Najważniejsze ośrodki kulturalne na terenie GOP są Katowice (m.in. Akademia Muzyczna), Bytom (m.in. Opera Śląska) i Gliwice (m.in. Gliwicki Teatr Muzyczny). Na skraju górnośląskiego regionu turystycznego, w obrębie Pagórów Jaworznickich, znajduje się, zajmująca obszar ok. 32 km², Pustynia Błędowska. Jest to największy w tej części Polski obszar piasków.